Schiereiland de Hemmes

Duurzame woonwijk in de Zaan

Ontwikkeling Hemmes: herstel van cultuurhistorie aan de Zaan

 
Sinds 2012 is gemeente Zaanstad eigenaar van een deel van de Hemmes. Sindsdien is gewerkt aan een plan voor woningbouw met de herbouw van enkele historische molens. Dit plan is een samenwerking  tussen burgerinitiatief de Hemmesgroep en de gemeente Zaanstad. Sinds 2012 is er goed overleg. 

Tot nu toe is gebleken dat de plannen voor permanente woningbouw nog niet haalbaar zijn. Dit komt omdat de grond is verdeeld over meerdere eigenaren. En door geur- en geluidscontouren van omliggende bedrijven. In 2019 heeft de gemeenteraad daarom besloten om de plannen voor permanente woningbouw voorlopig aan de kant te schuiven. 

Plan Molenaarserf Hemmes

Wel kon de gemeente samen met stichting de Hemmesgroep onderzoeken of de bouw van de eerste molen en tijdelijke woningbouw haalbaar is. Dit leidde in 2022 tot het plan Molenaarserf Hemmes. Dit plan in het westelijk deel van schiereiland de Hemmes is nu het eerste onderdeel van de gebiedsontwikkeling van de Hemmes.

Het plan Molenaarserf Hemmes bestaat uit:

  • Herbouw van molen De Zaadzaaijer op de oorspronkelijke locatie
  • De bouw van twee historische houtloodsen. Hier zijn plannen om de opleiding Technicus Hout en Restauratie van het Regiocollege te vestigen
  • Het plaatsen van 35 tiny houses voor maximaal tien jaar

Impressie Plan Molenaarserf op de HemmesImpressie Plan Molenaarserf op de Hemmes met aanzicht op molen De Zaadzaaijer vanaf de Zaan

Bestemmingsplan wijzigen

Voor het westelijk deel van de Hemmes is een nieuw bestemmingsplan 'Hemmes-Kramer' gemaakt. Dit is nodig om het eerste deel van het plan Molenaarserf Hemmes mogelijk te maken. Op het westelijk deel zit de scheepswerf- en machinefabriek Kramer. Het huidige bestemmingsplan is niet meer in lijn met de huidige werkzaamheden. Ook de aanwezige bedrijfs- en burgerwoning hebben nog geen officiële bestemming. Daarbij wordt met dit bestemmingsplan een nieuwe loods mogelijk gemaakt. Daarom is het nodig om voor dit bedrijf een actuele bestemming op te nemen. Dat doen wij in het nieuwe bestemmingsplan ‘Hemmes-Kramer’. 

35 tiny houses voor maximaal tien jaar

In het plan Molenaarserf Hemmes zijn ook 35 tiny houses opgenomen. Deze tiny houses worden niet meegenomen in het bestemmingsplan ‘Hemmes-Kramer’, omdat het hier om een tijdelijke situatie gaat van 10 jaar. Ook moet hiervoor nog een partij gevonden worden, die de huisjes wil gaan neerzetten. 

Ontwerpbestemmingsplan  Hemmes-Kramer ter inzage

Het College van Burgemeester en Wethouders legt het ontwerpbestemmingsplan Hemmes-Kramer van 21 december 2023 tot en met 31 januari 2024 ter inzage. Tijdens deze periode kunt u de stukken bekijken en hierop reageren. Dit noemen we een ‘zienswijze indienen’. Omwonenden ontvangen nog een brief met meer informatie over het ontwerpbestemmingsplan. 

Als alles volgens planning verloopt kan in 2025 een start gemaakt worden met de bouw van de houtloods en de molen. 

Historische foto van Molen De Zaadzaaijer (1690 - 1949)

Molen De Zaadzaaijer (1690 - 1949). De nieuwe molen zal stroom op gaan wekken. In de molen en molenschuur is straks ruimte voor maak-bedrijfjes.

Nieuwsberichten

Over De Hemmes

De Hemmes is een schiereiland in de Zaan en hoort bij de wijk ’t Kalf in Zaandam. Het ligt ten zuiden van de Julianabrug, naast de Zaanse Schans, en ten noorden van de snelweg A8. De naam is afgeleid van het woord "hemland" wat buitendijks land betekent. Oorspronkelijk was het een eiland in de Zaan, maar door dempingen is het een schiereiland geworden.

Door de ligging aan het open water was het  een zeer geschikte locatie voor molens. Er stonden er dan ook acht: De  Oranjeboom, De Roggebloem, De Oude Zwan, De Zeemeeuw, De Kogmeeuw, De Zaadzaaijer, De Prolpot en De Poelsnip. Door branden en sloop staan er inmiddels geen molens meer op De Hemmes en is de vorm van De Hemmes in de loop der jaren nogal veranderd.

Bestaande situatie van de HemmesBestaande situatie van de Hemmes

Stichting Hemmes Groep

De Stichting Hemmes Groep is een burgerinitiatief en bestaat hoofdzakelijk uit Zaankanters met diverse experises. 

Kernpunten van de Stichting Hemmes Groep: 

  • Cultuurhistorie als uitgangspunt
  • Erfgoed als inzet voor de ontwikkeling van de Hemmes
  • Bouwen volgens de Zaanse bouwprincipes: houtbouw en padenstructuur
  • Leren, werken en maken: de molen en de houtloods zal met leerlingen worden gebouwd onder begeleiding van een leermeester & restaurator. De molen, houtloods & Zaanse panden bieden ruimte aan maak-bedrijven en /of het Praktijkcentrum Restauratie & Ambacht Nord-Holland. 
  • Energietransitie: De molen wekt stroom op net als de zonnepanelen op de houtloods. De energie wordt gebruikt om de panden van warmte en elektriciteit te voorzien. Er zal een energiecoörperatie worden opgericht. 
  • Milieuvriendelijk & recycling. De panden worden gemaakt van hout en waar mogelijk van bestaande materialen zoals oude dakpannen. 
  • Natuurnclusief, zowel de panden als het terrein.
  • Behoud en versterken van de biodiversiteit.



Getekend kaartje van De Hemmes

Zwart-wit luchtfoto van De Hemmes


Hoog contrastToegankelijkheidsverklaringGa naar Zaanstad.nl